مصرف در بعد مکانی
سورگوم در کشورهای پیشرفته به عنوان خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار میگیرد.
این دانهها دارای مادهای به نام تانن هستند که کمتر از دو درصد آن یک عامل مثبت در تغذیه به حساب میآید.
میزان تانن ارقام موجود در کشور کمتر از یک درصد و در ارقام اصلاح شده در ایران کمتر از ?/? درصد است . امروزه تانن در تغذیه نشخوارکنندگان باعث جذب بیشتر پروتئین و نشاسته خوراک دام میشود و به عنوان یک آنتی اکسیدان و آنتی بیوتیک طبیعی عمل میکند و ضمن پیشگیری از عارضه اسیدوز باعث افزایش تولید شیر، درصد چربی، پروتئین و لاکتوز شیر میشود. زمانی که ?? درصد خوراک طیور از سورگوم دانهای تشکیل شده باشد در مرغهای گوشتی باعث بهبود صفات کیفی نظیر کاهش چربی محوطه بطنی و افزایش کیفیت گوشت میشود. عملکرد سورگوم دانهای بسته به ارقام مختلف، حاصلخیزی خاک، شرایط آب و هوایی از ??-? تن در هکتار متغیر است و عملکرد ارقام اصلاح شده در ایران ??- ? تن در هکتار است.
برداشت و مصرف
زمانی که دانه سورگوم میرسد و آماده برداشت میشود ، ساقه و برگ این گیاه هنوز سبز و آبدار است که با توجه به کمبود علوفه در ایران از آنها میتوان به عنوان علوفه استفاده کرد. در کشورهای پیشرفته این بقایا را با ماشینآلات خرد کرده و به خاک بر میگردانند که ضمن افزایش کیفیت خاک از فرسایش بادی و آبی نیز جلوگیری به عمل میآورند.
سورگوم علوفهای چنانچه از نام آن بر میآید برای مصرف علوفه به صورت سیلو، چرای مستقیم و یا برداشت به صورت علوفه تر و یا خشک برای مصرف در خارج مزرعه مورد استفاده قرار میگیرد. واریتههای با ظرفیت تولید بالا در شرایط آب و هوایی مناسب در ایران در ?-? تن و در چین ??? تا ??? تن در هکتار علوفه تر تولید میکنند که ??-?? درصد آن ماده خشک است. میزان پروتئین سورگوم علوفهای بسته به ارقام مختلف متفاوت است و از ? تا ?? درصد تغییر میکند. سورگوم علفی دارای ساقههای نازک است که منهای سیلو کردن سایر موارد مصرف سورگوم علوفهای را دارا است.
در ساقه اکثرسورگومها مقداری قند وجود دارد و میزان قند در ساقه سورگوم شیرین بیشتر از سایر سورگومهاست این موضوع در طی سالیان دراز به اثبات رسیده است اما به صورت کریستال در آوردن قند آن هنوز مشکلات زیادی دارد. اما از شیره آن میتوان به صورت شربت در کمپوت سازی، نوشابه سازی، داروسازی و سایر صنایع استفاده کرد. مزیت این شربت در کمپوت سازی در این است که چون به راحتی کریستالیزه نمیشود بنابراین شکرک نمیزند. کشت و کار سورگوم شیرین در مقایسه با نیشکر و چغندر قند خیلی راحت و کم هزینه ، ولی استحصال قند از آن در مقایسه با آنها خیلی پر هزینه است.
تاثیر تنش های شوری و کم آبی بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه های ارزن مرواریدی و سورگوم
تاثیر تنش های شوری و کم آبی بر جوانه زنی بذر و رشد اولیه گیاهچه های ارزن مرواریدی و سورگوم علوفه ای
چکیده
به منظور بررسی عکسالعمل جوانهزنی بذر و رشد اولیه گیاهچههای ارزن مرواریدی، هیبرید علوفهای نوتریفید (Penisetum americanum var. nutrifeed) و سورگوم غلوفهای هیبرید اسپیدفید (Sorghum bicolor var. speedfeed) در شرایط تنش شوری و کمآبی دو آزمایش جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش نخست این تحقیق، تأثیر سطوح تنش شوری (0 ،2- ،4- ،6- ،8- ،10- ،12- ،15- ،18- و 20- بار) ناشی از نمک طعام (NaCl) ودر آزمایش دوم تأثیر سطوح تنش کمآبی (0 ،1- ،2- ،3- ،4- ،5- ،6- ،7- ،8- ،9- و 10- بار) ناشی از ماده پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG 6000) بر جوانهزنی و رشد اولیه گیاهچههای سورگوم و ارزن مورد بررسی قرار گرفت. در هر آزمایش صفات سرعت جوانهزنی، بنیه بذر، طول ریشهچه و ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و ساقهچه و درصد جوانهزنی اندازه گیری شدند .نتایج نشان داد که اثر نوع گیاه و سطوح تنش شوری بر صفات سرعت و درصد جوانهزنی بسیار معنیدار بود. همچنین تشدید تنش شوری بنیه بذر را کاهش داد اما همواره بنیه بذر سورگوم بالاتر از ارزن بود. همچنین با افزایش سطوح تنش شوری، طول و وزن خشک ریشهچه و ساقهچه کاهش پیدا کرد. به این ترتیب در این آزمایش مقاومت به شوری در مرحله جوانهزنی در سورگوم بیشتر از ارزن بود. علاوه بر این تاثیر سطوح مختلف تنش کمآبی بر طول ریشهچه و ساقهچه و وزن خشک آنها نیز معنیدار بود به طوری که طول ریشهچه در سطح تنش 5- بار نسبت به تیمار شاهد 64 درصد کاهش نشان داد. همچنین مشخص گردید که در سطوح تنش مشابه، درصد جوانهزنی سورگوم نسبت به ارزن بالاتر بوده است.